Dzisiejsze muay thai (ang. thai boxing) jest ringowym sportem walki. Jest to styl rozgrywany w stójce (zawodnik leżący na deskach nie uczestniczy w walce). Formułą walki jest wyłącznie full-contact, gdzie ciosy zadaje się z pełną siłą. Istnieją także szkoły uczące tradycyjnych technik muay boran („dawny (starożytny) boks”). W Polsce boks tajski uprawia się od początku lat 90. XX wieku.
Cechami wyróżniającymi boks tajski na tle innych popularnych stylów jest szerokie użycie uderzeń łokciami i kolanami (w formule amatorskiej na łokcie, kolana i korpus są zakładane ochraniacze, w walkach zawodowych są one nieosłonięte). Tego rodzaju uderzenia niejednokrotnie skutkują szybkim nokautami.
W boksie tajskim kładzie się również szczególny nacisk na używanie niskich kopnięć okrężnych. Podstawą stylu jest niskie kopnięcie na udo (z angielska zwane lowkick). Posiada ono dużo wariantów – m.in. jako kopnięcie opadające z góry w dół. Wykonywane jest z mocnym dokręceniem ciała, a nawet obrocie zawodnika po nietrafieniu celu. Powierzchnią kopiącą jest w nim goleń, rzadziej stopa.
Boks tajski przywiązuje dużą wagę do klinczu, czyli walki w zwarciu. Jest to łatwo rozpoznawalny element boksu tajskiego. Pozycja walki jest głównie frontalna, ręce trzyma się szerzej niż w bokserskiej gardzie, dzięki czemu trudniej złapać w klincz. Dozwolone są przechwyty kopnięć, obalenia i podcięcia, natomiast zabronione rzuty, jakie się stosuje w judo. Słabością boksu tajskiego jest brak walki parterowej, duszeń i dźwigni.
Historia
K-1 to organizacja założona w 1993 roku w Japonii organizacja promująca walki na zmodyfikowanych zasadach japońskiego kick-boxingu wzbogaconych o techniki z innych stylów. Uznawana często za najbardziej prestiżową organizację zawodowego kick-boxingu na świecie. Jednym z głównych założeń, które legło u podstaw jej powstania było umożliwienie rywalizacji przedstawicielom różnych sztuk i sportów walki. Dziś na ringach K-1 występują przede wszystkim zawodnicy kick-boxingu, boksu tajskiego, karate i boksu.
Zasady walki
Kwestie techniczne
Zawodnicy rywalizują w kwadratowym ringu o wymiarach 6 × 6 m. Obowiązkowy sprzęt ochronny stanowią rękawice bokserskie, ochraniacz na krocze oraz ochraniacz na zęby.
Walka trwa 3 rundy po 3 minuty (gdy sędziowie nie są w stanie wyłonić zwycięzcy mogą zarządzić 1 lub 2 rundy dodatkowe) lub rzadziej 5 rund po 3 minuty (w tym wypadku, gdy sędziowie nie są w stanie wyłonić zwycięzcy ogłasza się remis). Możliwe rozstrzygnięcia to: nokaut (KO), nokaut techniczny (TKO), wygrana przez decyzję sędziów, remis lub uznanie walki za nieodbytą. Trzy nokdauny w jednej rundzie oznaczają nokaut.
Dozwolone techniki
Walka toczy się wyłącznie w „stójce” (zakaz walki w parterze). Dozwolone są wszelkie ciosy bokserskie (plus uderzenie obrotowe grzbietem pięści, ang. backfist) oraz kopnięcia (w tym kolanem). Pole rażenia to zarówno głowa, korpus, jak i nogi przeciwnika.
Klinczowanie jest dopuszczalne, pod warunkiem, że ma na celu zadanie ciosu (głównie kolanem). W przeciwnym wypadku sędzia ringowy jest obowiązany rozerwać klincz. Dozwolone jest przechwytywanie nogi kopiącego rywala, a także przytrzymywanie jedną ręką jego głowy w celu zadania uderzenia. Jednak po dokonaniu tego można zadać tylko jeden cios, po czym należy uwolnić nogę lub głowę.
Faule
Zabronione są m.in.:
- ciosy zadawane głową
- ciosy zadawane łokciem
- ciosy w krocze
- ciosy w tył głowy
- większość rzutów oraz wszelkie dźwignie
- duszenia i ciosy w gardło
- gryzienie
- uderzanie przeciwnika znajdującego się na ziemi
- uderzanie przeciwnika odwróconego plecami
- trzymanie się lin
- uporczywe klinczowanie w celu unikania walki
W przypadku wykroczenia sędzia ringowy może zwrócić uwagę, wydać ostrzeżenie lub odjąć punkt faulującemu zawodnikowi. Dwukrotne zwrócenie uwagi równa się ostrzeżeniu, a dwukrotne ostrzeżenie odjęciu punktu (żółta kartka). Odjęcie trzech punktów w jednej rundzie oznacza dyskwalifikację (czerwona kartka). Jeśli sędzia uzna, że faul został popełniony umyślnie albo spowodował uszczerbek na zdrowiu zawodnika, odjęcie punktów nie musi być poprzedzone ostrzeżeniem.
Sędziowie i punktacja
Zespół sędziowski stanowi sędzia ringowy oraz trzech sędziów punktowych. Aby wyłonić tryumfatora, co najmniej dwóch sędziów punktowych musi wskazać zwycięzcę (np. jeśli zrobił to tylko jeden z nich, a dwaj pozostali przyznali remis, w zależności od rodzaju walki ogłasza się rundę dodatkową lub remis). Walka jest oceniona na podstawie poniższych kryteriów wg ustalonej kolejności:
- liczba nokdaunów
- stopień obrażeń zadanych rywalowi
- liczba celnych ciosów
- agresja (aktywność w ofensywie)
Za każdą rundę walki obaj zawodnicy otrzymują 10 punktów, z tej puli odlicza się:
- 1 punkt, gdy w opinii sędziego zawodnik przegrał rundę
- 2 punkty za nokdaun (wyjątkowo 1, gdy nokdaun został uznany za chwilowy, tzw. flash knockdown)
- 3 punkty za dwa nokdauny
- 1 lub 2 punkty za faule
żródło: Wikipedia (autorzy, na licencji CC-BY-SA 3.0)
Submission (Grappling), walka na chwyty – rodzaj walki wręcz wykorzystujący techniki chwytów, tj. dźwignie, rzuty (obalenia), duszenia; zabronione są w niej uderzenia.
Słowo „grappling” (także „grapling”) to neologizm pochodzący z języka angielskiego (ang. „grapple” – złapać, chwytać). Często używany w Polsce termin „style chwytane” jest niezgodny z polską gramatyką. Potocznie określa się te style jako „chwyciarstwo”, jednakże termin ten, choć słowotwórczo poprawny, ma charakter ironiczno-żartobliwy. Osobę walczącą za pomocą chwytów określa się jako grapplera, bądź chwytacza.
Nowoczesną formą walki na chwyty, otwartej dla przedstawicieli dowolnego stylu tego typu są zawody submission fighting. Przeciwieństwem walki na chwyty jest uderzanie (ang. striking). Poszczególne style walki na chwyty znacząco różnią się sposobem walki i wykorzystywanymi technikami. Najskuteczniejsze okazują się połączenia stylów, które się uzupełniają w poszczególnych strefach walki (np. judo w walce stojąc i brazylijskie jiu-jitsu w parterze).
Style oparte na chwytach to m.in.:
- brazylijskie jiu-jitsu (BJJ)
- jiu-jitsu
- judo
- luta livre
- sambo
- zapasy
Style oparte na chwytach są wykorzystywane w większości konfrontacji międzystylowych (MMA i vale tudo), gdzie stanowią skuteczny środek przeciwko stylom opartym na uderzeniach (takich jak boks, kick-boxing czy karate).
żródło: Wikipedia (autorzy, na licencji CC-BY-SA 3.0)
MMA (Mixed Martial Arts) powstały z Vale tudo, mają jednak obecnie dość luźny związek z oryginałem. Vale tudo (port., dosł. „idzie wszystko” lub „wszystko można”) – nazwa organizowanych w Brazylii od ponad siedemdziesięciu lat pojedynków w walce wręcz z bardzo ograniczonymi regułami.
Oryginalne Vale tudo jest formułą organizowania zawodów z bardzo ograniczonymi regułami, gdzie każdy może się posługiwać takimi technikami walki jakie uzna za skuteczne – przeważnie zakazane są tylko ataki na oczy, gryzienie i czasami kopanie w krocze. W tradycyjnym Vale Tudo nie występuje podział na kategorie wagowe, podział czasu na rundy i walki trwają bez ograniczeń czasowych. Bardzo często walka toczona była na gołe pięści.
Walka może być rozstrzygnięta przez:
- nokaut (KO – ang. knock-out ) – czyli chwilowa lub dłuższa utrata przytomności przez zawodnika.
- TKO (ang. technical knock-out) nokaut techniczny – np. kontuzje, złamanie nosa lub kości, rozcięcia, urazy itp.
- poddanie się przy duszeniu, dźwigni lub w dowolnym momencie walki.
- decyzję arbitra np. gdy przewaga jednego z zawodników okazała się zbyt duża.
- rzut ręcznika przez sekundanta (też forma poddania się).
Zapasy – sport walki, polegający na fizycznym zmaganiu dwóch zawodników – walka odbywa się wręcz przez stosowanie chwytów. Początki tego sportu sięgają czasów starożytnych, kiedy to zmagania zapaśników były jedną z atrakcji igrzysk olimpijskich organizowanych w Grecji. Były to pierwsze zmagania o charakterze sportowym.
Zapasy jako forma bezkrwawego współzawodnictwa znane są z okresów poprzedzających kulturę hellenistyczną. W Japonii odpowiednikiem zapasów są zawody sumo. Zawody zapaśnicze polegają na zmaganiu się na macie (najczęściej okrągłej) dwóch zawodników jednakowej kategorii wagowej, jeden w czerwonym trykocie, drugi w niebieskim.
Zapasy dzielą się na styl klasyczny – dozwolone są chwyty wyłącznie powyżej pasa styl wolny – można chwytać przeciwnika również za nogi. (przed II wojną światową zwane w Polsce odpowiednio walką francuską i amerykańską[1]). W zapasach zabronione są wszelkie techniki sprawiające potencjalne zagrożenie dla zdrowia przeciwnika, np. znane z judo dźwignie czy duszenia. W zapasach dużą rolę odgrywa siła, szybkość oraz spryt i instynkt zawodnika.
żródło: Wikipedia (autorzy, na licencji CC-BY-SA 3.0)
Historia
Walka na pięści jest jednym z najstarszych sportów, znanym już w starożytnej Grecji i Rzymie[1]. Znajdował się on w programie antycznych igrzysk olimpijskich. Statyczne bijatyki dwóch zawodników były bardzo brutalne i czasem kończyły się śmiercią. Walki te, toczone z minimalną ilością reguł, niewiele miały wspólnego z boksem − sportem, jaki narodził się w 1719 roku w Anglii. Wówczas to James Figg, uznawany za pierwszego w historii mistrza Anglii, założył przy Tottenham Court Road w Londynie „akademię” boksu. Walczący nie nosili rękawic i zadawali ciosy dopóki któryś z nich nie został znokautowany lub opadł z sił[2]. Jack Broughton, który w 1730 roku zastąpił Figga, przez 18 lat zachował mistrzowski tytuł i jako pierwszy skodyfikował podstawy zasad tego sportu. Wstrząśnięty śmiercią na ringu jednego ze swych przeciwników, George’a Stevensona, sformułował i wprowadził w życie zbiór zasad znany jako Broughton’s Rules, które w I połowie XIX wieku zostały zastąpione przez London Prize Ring Rules. Zręby współczesnego zawodowego boksu wywodzą się od opublikowanych w 1867 roku w Wielkiej Brytanii zasad zwanych Queensberry Rules, które po raz pierwszy wprowadziły wymóg zakładania rękawic. Początkowo współistniały one z zasadami londyńskimi, jednak do końca XIX wieku praktycznie je wyparły i walki w rękawicach stały się standardem (np. od 1889 roku bezwzględnie obowiązują one w USA). Symbolem tych przemian stał się John L. Sullivan − uznawany za ostatniego mistrza w walce na gołe pięści, a zarazem pierwszego mistrza świata wagi ciężkiej w walce w rękawicach.
W roku 1916 podjęto ważną decyzję o ograniczeniu oficjalnych zawodowych walk o mistrzostwo świata do 15 rund po trzy minuty każda, z jednominutowymi przerwami. W latach 80. XX wieku, wskutek tragicznej śmierci koreańskiego boksera Kim Duk-koo, zawodowe walki ograniczono do 12 rund.
Zasady walki
Ciosy bokserskie stanowią podstawowy element techniki w walce bokserskiej, ciosy bokserskie są prawidłowe jeżeli zadawane są przednią, wypchaną częścią zamkniętej rękawicy (często oznaczoną na biało) w przednie i boczne części głowy (do linii uszu) oraz powyżej pasa z przodu i z boku do linii ramion opuszczonych luźno wzdłuż tułowia, rozróżnia się: ciosy sierpowe, ciosy proste, ciosy z dołu. W zależności od tego która ręka zadaje ciosy rozróżnia się ciosy prawe i lewe; w zależności od celu, w który wymierzony jest cios, dzieli się je na ciosy na górę (w głowę) i ciosy na dół (w tułów); w zależności od ich zasięgu wyróżnia się ciosy krótkie i długie.
Ciosy proste – ciosy bokserskie najczęściej stosowane w walce, charakteryzujące się duża szybkością i skutecznością, stosowane są w ataku na dystans i w półdystansie oraz jako kontrciosy w obronie, rozróżnia się cztery podstawowe ciosy proste: lewy prosty na górę (w głowę), lewy prosty na dół (w tułów), prawy prosty na górę (w głowę) oraz prawy prosty na dół (w tułów). W angielskiej terminologii bokserskiej cios wykonywany tą ręką, po której stronie znajduje się wysunięta do przodu noga określa się jako jab, zaś przeciwną ręką jako cross.
Ciosy sierpowe – ciosy boczne które dochodzą do przeciwnika z boku, trafiając w boczne części głowy oraz tułów, stosowane najczęściej w półdystanse, ciosy sierpowe charakteryzują się silną pracą skrętną tułowia z przeniesieniem ciężaru ciała w kierunku ciosu przy współudziale pracy nóg, bioder i barków. Podstawowymi ciosami sierpowymi są lewy sierpowy, prawy sierpowy, lewy sierpowy wydłużony oraz prawy sierpowy wydłużony. W angielskiej terminologii określane jako hook.
Ciosy z dołu (podbródkowe, haki) – ciosy bokserskie zadawane są ręką ugiętą w łokciu, stosowane w półdystansie i w zwarciu, w ataku i obronie, podstawowymi ciosami z dołu są prawy z dołu i lewy z dołu. W angielskiej terminologii określane jako uppercut.
żródło: Wikipedia (autorzy, na licencji CC-BY-SA 3.0)
Nazwa taekwondo składa się ze słów języka koreańskiego: tae oznaczającego stopę, kwon oznaczającego pięść oraz do oznaczającego drogę lub filozofię życia. Nazwę taekwondo przyjęto 11 kwietnia 1955 roku, za zgodą większości koreańskich mistrzów sztuk walki, w celu połączenia wielu zróżnicowanych stylów (takich jak kongsudo, taekkyon, kwonbop, subak, tangsudo) pod nazwą taesoodo. Za głównego twórcę tej sztuki walki uważa się mistrza Choi Hong Hi. On jest także autorem nazwy taekwondo obowiązującej od 1957.
Podstawę taekwondo stanowią: system założeń filozoficzno-moralnych, techniki podstawowe (przede wszystkim nożne), ściśle określone układy formalne (w organizacji WTF jest 17 układów zwanych poomsae). Współzawodnictwo sportowe obejmuje przede wszystkim walkę i układy formalne.
Regulamin zawodów WTF pozwala uderzać w twarz tylko nogą (pięścią można tylko w korpus – dlatego w WTF stosuje się głównie techniki nożne i nie używa się rękawic). Na zawodach organizowanych przez WTF walczy się z pełnym kontaktem.
Taekwondo WTF, dzięki jasnym zasadom i dużej widowiskowości, zawitało na olimpiadzie w Seulu (1988) jako dyscyplina pokazowa. Obecnie, od igrzysk olimpijskich w Sydney (2000), Taekwondo WTF jest pełnoprawnym sportem olimpijskim.
Masz jeszcze jakieś pytania?
